"น้ำมะเน็ด"น้ำอัดลมรสมะนาวสมัยก่อน
คนไทยเรียกเพี้ยนมาจากน้ำLemonade

น้ำมะเน็ด เป็นเครื่องดื่มไทยโบราณที่มีชื่อเรียกกันมานานหลายชั่วอายุคน
คำว่า "น้ำมะเน็ด" จึงอาจมีต้นกำเนิดมาจากการเรียกน้ำมะนาวหรือน้ำเลมอน ( Lemonade ) การเพี้ยนของคำอาจเกิดขึ้นจากการออกเสียงหรือการเปลี่ยนแปลงของภาษาไทยตามท้องถิ่นหรือภาษาโบราณในอดีต
.
แม้ว่าปัจจุบันชื่อน้ำมะเน็ดอาจจะไม่คุ้นหูในหมู่คนรุ่นใหม่ แต่ในอดีต น้ำมะเน็ดถือเป็นเครื่องดื่มยอดนิยมในหลายชุมชน โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อนที่อากาศร้อนจัด เครื่องดื่มนี้มีรสเปรี้ยวหวานสดชื่น ทำจากมะนาวหรือน้ำเลมอนผสมน้ำตาลและน้ำเปล่า ซึ่งบางครั้งยังมีการอัดลมหรือทำให้เป็นเครื่องดื่มที่มีฟองเพื่อเพิ่มความสดชื่น คล้ายกับเลมอนเนดหรือน้ำโซดาในปัจจุบัน
.
น้ำมะเน็ดมีต้นกำเนิดมาจากเครื่องดื่มแบบพื้นบ้านของไทยที่ใช้วัตถุดิบง่าย ๆ และหาง่ายในท้องถิ่น อย่างมะนาวหรือน้ำมะนาว ซึ่งถือว่าเป็นผลไม้ที่มีอยู่แพร่หลายในประเทศไทย ประกอบกับน้ำตาลที่เป็นผลผลิตจากอ้อย ทำให้การทำเครื่องดื่มชนิดนี้สามารถทำได้ในบ้านเรือนทั่วไป ไม่ต้องพึ่งพาอุปกรณ์หรือวัตถุดิบที่ซับซ้อน อีกทั้งยังสามารถปรับสูตรได้ตามรสชาติที่ต้องการ เช่น บางครั้งจะใช้น้ำผึ้งแทนน้ำตาล หรือเพิ่มสมุนไพรต่าง ๆ เช่น ใบสะระแหน่หรือขิงเพื่อเพิ่มกลิ่นและรสชาติที่หลากหลาย
.
ในบางพื้นที่ อาจมีการเสิร์ฟน้ำมะเน็ดในรูปแบบที่แตกต่างออกไป บางครั้งจะใส่สมุนไพรเพิ่ม เช่น ขิงหรือใบสะระแหน่เพื่อเพิ่มความสดชื่นและกลิ่นหอม บางครั้งก็มีการทำเป็นน้ำอัดลมแบบบ้าน ๆ โดยการใช้ขวดแก้วปิดฝาแล้วอัดแรงดันเพื่อให้เกิดฟอง การดื่มน้ำมะเน็ดที่มีฟองช่วยเพิ่มความซ่าและความสนุกในการดื่ม จึงเป็นที่นิยมในหมู่คนทุกวัย
.
น้ำเลมอนเนดเริ่มเข้ามาในประเทศไทยเมื่อไรอาจไม่มีหลักฐานแน่ชัด แต่อย่างน้อยก็ตั้งแต่สมัยปลายรัชกาลที่ 4 จากที่มีการลงโฆษณาขายเครื่องทำน้ำมะเน็ดในหนังสือพิมพ์บางกอกรีคอร์เดอร์ เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม ค.ศ. 1866 (พ.ศ. 2409) ระบุว่า “ประกาศด้วยน้ำโซดะ ผู้มีชื่อใต้นี้ ขอแจ้งแก่ท่านทั้งปวง ทั้งหญิงทั้งชายที่ในกรุงเทพฯ ว่าพวกเราได้ซื้อเครื่องทำน้ำโซดาและน้ำมนาวแต่มิศเตอกะไดโช และทำน้ำโซดะและน้ำมนาวที่ห้างของเราที่ริมบ้านกงสุลฝรั่งเสศ ลงพิมพ์ ณ วันพฤหัสบดี เดือนอ้าย ขึ้น 13 ค่ำ ชื่อพวน เรารีเมดีมนตินี” ซึ่งทำให้ทราบว่ายุคนั้นได้มีการผลิตโซดาและน้ำมะนาวเพื่อจำหน่ายแล้ว
.
ทั้งนี้ การดื่มน้ำมะเน็ดในยุคสมัยนั้น ไม่ใช่แค่เพียงการดื่มเพื่อคลายร้อน แต่ยังเป็นสิ่งที่ช่วยสร้าง “อัตลักษณ์” ของ “คนสมัยใหม่” ว่าเป็นคนทันสมัย และการมีสุขภาพที่แข็งแรง หลังจากที่สยามได้มีการนำเข้าเครื่องดื่มแบบตะวันตก 3 ชนิด คือ สุราฝรั่ง น้ำโซดา และน้ำมะเน็ด เช่น เปลี่ยนคนขี้อายให้เป็นคนกล้าเมื่อมีแก้วสุราหรือไวน์ถืออยู่ในมือ
.-----------------------------------------------------------------------------
Lemonade is a traditional Thai drink that has been known for generations. The term "Lemonade" may have originated from the word for lemon or lime juice. The distortion of the term might have arisen from pronunciation changes or the evolution of the Thai language over time.

Although the name lemonade may not be familiar to the younger generation today, it was a popular beverage in many communities in the past, especially during the hot summer months. This drink has a refreshing sweet and sour taste made from lime or lemon juice mixed with sugar and water. Sometimes, it is carbonated or made into a fizzy drink to enhance the refreshing quality, similar to lemonade or soda today.

Lemonade originated from a traditional Thai beverage made from easily sourced local ingredients, such as limes or lime juice, which are widely available in Thailand. Combined with sugar, a product of sugarcane, making this drink could be done in ordinary households without the need for complex equipment or ingredients. Additionally, the recipe could be adjusted according to personal taste; for instance, sometimes honey is used instead of sugar, or herbs like mint leaves or ginger are added for extra aroma and diverse flavors.

In some areas, lemonade might be served in different forms, occasionally including herbs like ginger or mint leaves to enhance freshness and fragrance. Sometimes, it is made into a homemade soda by using a glass bottle sealed and pressurized to create bubbles. Drinking fizzy lemonade adds a fun and refreshing element, making it popular among people of all ages.

There is no definite evidence for when lemonade was introduced in Thailand, but it is at least since the late reign of King Rama IV, when there were advertisements selling lemonade machines in the Bangkok Recorder newspaper on December 27, 1866 (B.E. 2409). It stated, “Announcing with soda, those named hereby inform all men and women in Bangkok that we have purchased soda and lime juice machines and made soda and lime juice at our shop near the French consul’s house.” This indicates that soda and lemonade production was already in existence at that time.

Moreover, drinking lemonade during that era was not just for quenching thirst; it helped establish the “identity” of the “modern people” as trendy and healthy individuals. After Siam imported three types of Western drinks—spirits, soda, and lemonade—it transformed shy individuals into bold ones when holding a glass of liquor or wine in hand.

---

ขอขอบคุณข้อมูลจาก https://www.creativethailand.org/article-read...