ม่อนไข่หรือเซียนท้อ
เป็นทั้งผลไม้และสมุนไพร มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระต้านการอักเสบ

ม่อนไข่ จัดเป็นผลไม้ชนิดหนึ่งที่นิยมใช้รับประทานเป็นผลไม้สด ชาวไทยใช้รับประทาสดๆ แบบผลไม้ แต่ในทวีปอเมริกานิยมรับประทานร่วมกับเกลือ พริกไทย มายองเนส หรือ น้ำมะนาว และ นอกจากผลจะใช้รับประทานสดแล้วม่อนไข่ ยังสามารถนำมาทำเป็นขนมได้อีก เช่น แพนเค้ก คัสตาร์ด ทาร์ต เยลลี่ หรือ แยม เป็นต้น ส่วนเนื้อไม้มีความแข็งแรง และละเอียด สามารถนำมาใช้ทำเป็นไม้กระดาน หรือ ใช้ในงานก่อสร้างได้ หรือ สามารถนำม่อนไข่มา ปลูกเป็นไม้ประดับ ใบสีเขียวเข้มสวย และให้ร่มเงาได้ดี เนื่องจากไม่มีการผลักใบ และเมื่อผลสุกจะมีสีเหลือง เข้มตัดกับสีใบดูสวยงาม อีกทั้งม่อนไข่ยังเป็นพืชในวง์เดียวกันกับ พิกุล จึงมีลักษณะของดอกกลิ่นหอมเหมือนเดิมเหมาะที่จะนำมาปลูกประดับอีกด้วย
.
ม่อนไข่ถูกนำเข้ามาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ผ่านการค้าขายและการแลกเปลี่ยนพืชผลในยุคอาณานิคม โดยเฉพาะในช่วงที่ประเทศในแถบนี้เริ่มนำพืชต่างถิ่นมาทดลองปลูกเพื่อเกษตรกรรมและเศรษฐกิจ ปัจจุบันสามารถพบการปลูกม่อนไข่ได้ในประเทศไทย ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย และอินโดนีเซีย
.
มีรายงานการศึกษาวิจัยเพื่อประเมินฤทธิ์ระงับปวด ต้านการอักเสบ และฤทธิ์รักษาแผลในระบบทางเดินอาหาร ของสารสกัดเอธานอลของใบ และเมล็ดม่อนไข่ พบว่าสารสกัดเอทานอลจากเมล็ดสามารถยับยั้งการอักเสบในการทดสอบอาการบวมน้ำที่อุ้งเท้าหนู โดยให้สารสกัดในขนาด 100 มก./กก. หลังจากผ่านไป 4 ชม. สามารถลดการอักเสบได้ถึง 85% ส่วนสารสกัดเอธานอลจากใบ ในขนาด 200 มก./กก. มีฤทธิ์ระงับปวดสูงสุดหลังจากผ่านไป 90 นาที และสำสหรับในการทดสอบฤทธิ์รักษาแผลในกระเพาะอาหารพบว่าสารกสัดเอทานอลจากใบ และเมล็ดสามารถลดจำนวนแผลในกระเพาะอาหาร และความรุนแรงลดลงอย่างมีนัยสำคัญ
.
นอกจากนี้ยังมีผลการศึกษาวิจัยฉบับอื่นๆ ระบุว่าเนื้อผลของม่อนไข่เป็นแหล่งที่อุดมไปด้วยแคโรทีนอยด์ มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและป้องกันตับ ส่วนสารสกัดจากเมล็ดมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ต้านเชื้อจุลชีพ และสารสกัดจากใบมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ ต้านอาการปวด ต้านจุลชีพ และลดความดันโลหิตอีกด้วย

Monkhai (Eggfruit): Versatile Uses and Health Benefits

Monkhai is popularly enjoyed with salt, pepper, mayonnaise, or lime juice. In addition to being consumed fresh, the fruit can be used to make desserts such as pancakes, custards, tarts, jellies, and jams. Its wood is strong and fine-grained, suitable for making planks or for construction purposes. Monkhai trees can also be grown as ornamental plants due to their lush green leaves, which provide excellent shade. When the fruit ripens, its vibrant yellow color contrasts beautifully with the dark green leaves. Additionally, Monkhai, being in the same family as bullet wood trees (Mimusops elengi), has fragrant flowers, making it an excellent ornamental choice.

Monkhai was introduced to Southeast Asia through trade and crop exchange during the colonial era, particularly when nations in the region began experimenting with foreign plants for agriculture and economic purposes. Today, it is cultivated in Thailand, the Philippines, Malaysia, and Indonesia.

Scientific Research and Medicinal Properties
Research has evaluated the analgesic, anti-inflammatory, and ulcer-healing properties of ethanolic extracts from Monkhai leaves and seeds. Studies reveal that a 100 mg/kg dose of seed extract reduced paw inflammation in rats by 85% within 4 hours. Meanwhile, a 200 mg/kg dose of leaf extract demonstrated peak pain relief within 90 minutes. For gastric ulcer studies, both leaf and seed extracts significantly reduced ulcer numbers and severity.

Other studies highlight Monkhai's fruit as a rich source of carotenoids, with antioxidant and liver-protective effects. Seed extracts exhibit anti-inflammatory, antimicrobial, and wound-healing properties, while leaf extracts are noted for their antioxidant, anti-inflammatory, analgesic, antimicrobial, and blood pressure-lowering effects.

This combination of culinary versatility, ornamental appeal, and potential health benefits makes Monkhai a valuable plant in various fields.