ข้าวแช่เป็นอาหารที่มีถิ่นกำเนิดจากชาวมอญ
ใช้ประกอบพิธีทางศาสนา นำไปถวายพระ บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์

ข้าวแช่ เป็นอาหารที่มีถิ่นกำเนิดจากชาวมอญ ใช้ประกอบพิธีทางศาสนา นำไปถวายพระ บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์เพื่อความเป็นสิริมงคลในวันปีใหม่
.
หลักฐานเท่าที่มีบันทึก ก็คือเมื่อประมาณ 200 ปีที่ผ่านมา เจ้าจอมมารดาซ่อนกลิ่น ได้ถวายงานในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) เจ้าจอมฯท่านนี้มีเชื้อสายมอญ ได้ทำข้าวแช่ขึ้นโต๊ะเสวย จนเป็นที่โปรดปราน
.
สุนทรภู่ กวีเอกใน ยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น ยังกล่าวถึงเมนูข้าวแช่ไว้ในบทประพันธ์ของท่าน นั่นแสดงให้เห็นถึงความมีอยู่ตั้งแต่สมัยนั้น และยังเป็นเมนูโปรด ของในหลวงรัชกาลที่ 4 เมื่อเสด็จไปประทับยังพระนครคีรี จังหวัดเพชรบุรี ก็ยังทรงโปรดเสวย ข้าวแช่ จนเป็นที่มาของข้าวแช่เมืองเพชรบุรีนั่นเอง
.
เครื่องเคียง ข้าวแช่ ประกอบด้วยลูกกะปิ, ปลายี่สนผัดหวาน, ไชโป๊หวาน , หัวหอมยัดไส้ , พริกหยวกยัดไส้
.
พอมาถึงสมัย รัชกาลที่5 ท่านทรงโปรดข้าวแช่มากเช่นกัน เครื่องแนมที่เป็นผักแกะสลักสวยงามก็เกิดในยุคนี้ และ ร.5 ทรงโปรดมะม่วงดิบในสำรับข้าวแช่มาก อาจเป็นเพราะช่วยเพิ่มความสดชื่นและแก้เลี่ยนได้ดี
.
คนในวังเมื่อออกมาใช้ชีวิตข้างนอก เชิญเพื่อนมาที่บ้าน แต่ละปีก็จะทำข้าวแช่เลี้ยงแล้วเปลี่ยนภาชนะการเสิร์ฟ เพื่อความแปลกใหม่ ไม่จำเจ เช่น ปีนี้ใช้ภาชนะแก้ว ปีหน้าเสิร์ฟในภาชนะที่เอามาจากอินเดีย อีกปีภาชนะจากอังกฤษ ฯลฯ ดังนั้น สำรับข้าวแช่ จึงบ่งบอกถึงวัฒนธรรมความเป็นอยู่รวมถึงรสนิยม และฐานะ อีกด้วย

---

ขอขอบคุณข้อมูลจาก https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/food/1122273